Abdullah Gül, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne ait değerlendirmede bulundu. Gül, “Cumhurbaşkanı iken de parlamenter sistemin Türkiye için daha hakikat olduğunu söyledim. Türk tipi başkanlık sistemini istemedim. Benim tercihim tam demokratik parlamenter sistemden yana. TBMM bugüne kadar hiç bu kadar önemsizleştirilmemişti. Türkiye bunun noksanlığını hissediyor.” dedi.
Karar Gazetesi'nden Ahmet Taşgetiren, Elif Çakır ve Yıldıray Oğur'un sorularını yanıtlayan Gül, İdlib'deki tansiyonun sıcak çatışmaya dönüşmemesi gerektiğini belirtirken, “Söyleyeceğim şey, çok kışkırtılıyor olsak da Suriye ile topyekün bir savaşa girmemek istikametinde olur. Ancak probleme genel Suriye siyaseti olarak baktığımızda esasen daha işin başında bütün dünyanın Suriye’ye yaklaşımının çok yanlış olduğunu söyleyebilirim” halinde konuştu.
Söyleşiden öne çıkan açıklamalar şöyle:
“Kutuplaşma siyaseti Türkiye için tehdit”
Elif Çakır: Siz mevzuyu iç siyasete getirmiş oldunuz. Türkiye’de, uzunca vakittir hem iktidarıyla hem muhalefetiyle bir siyasi tıkanıklık yaşanıyor. Bu noktada yeni partiler kuruluyor. Nasıl bakıyorsunuz yeni partilere?
“Türkiye’de siyaset lisanının ve siyasi argümanların ne yazık ki içi dolu değil. Özü sağlam değil, derinliği yok, daha çok taktiksel. Tüm tartışmalar ‘nasıl kazanırım, nasıl kazanılır, nasıl kazandı’ya dayanıyor. Memleket için neyin uygun neyin berbat olacağı gereğince konuşulmuyor. Siyaset çerçevesinde konuşulan her şey bu türlü gördüğüm kadarıyla.
Onun için bu kutuplaşma, ‘nasıl kazanırız’ın bir prosedürü olarak öne çıkıyor. Hal bu türlü olunca da kutuplaştırıcı her telaffuz aykırısını üretiyor. Üretilen aykırılıklar sonuç olarak rövanş alıcı davranışlara eviriliyor ve buradan da karmaşa çıkıyor. Türkiye’de siyaset ne yazık ki dışlayıcı yapılıyor. Halbuki siyaset kapsayıcı olsa, herkesi angaje edici, herkesi işin içerisine dahil edici olsa, diyalog ve uzlaşma merkezli olsa o vakit daha barışçıl bir siyaset çıkar ortaya.”
“Babacan'ı ve partisini destekliyorum”
Yıldıray Oğur: O halde biraz daha somut soralım. Uzun yıllar birlikte çalıştığınız eski Başbakan Ahmet Davutoğlu Gelecek Partisi’ni kurdu. Ali Babacan’ın da parti kurmak üzere olduğunu biliyoruz. Babacan’ın partisinden bahsedilirken daima sizin isminiz da geçiyor. Siz bu kurulacak partinin neresindesiniz?
“Aslında bunu Ali Beyefendi çok dürüst ve samimi bir biçimde kamuoyuna açıkladı. Ben cumhurbaşkanlığından ayrıldıktan sonra faal siyasetin içinde olmayacağımı söylemiştim. Ben dengeli olmaya çalışan bir beşerim. Hasebiyle gündelik siyasetin içinde değilim. Lakin yakıcı memleket sorunları varken deneyimimi kendime saklayacak bir insan da olmam beklenemez. Memleketimin yararına gördüğüm temel mevzularda adabına uygun bir biçimde siyasete katkı sunmak ve görüşlerimi paylaşmak hem hakkım hem de vazifem. Ali Beyefendi parti kurma çalışmalarını sürdürürken kamuoyunu gerektiğinde bilgilendiriyor ve benimle de vakit zaman görüşüyor. Ali Bey’i destekliyorum. Kendisinin karakterine, eğitimine, bilgisine, siyaset üslubuna güvenen ve takdir eden bir beşerim.”
“En güzel tam demokratik parlamenter sistem”
Elif Çakır: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildi, üç yıla yaklaştı. Siz o zamanlar “Türk işi başkanlık olmaz” demiştiniz. Sistemi nasıl görüyorsunuz, oturdu mu sizce?
“Ben siyasete öğrencilik yıllarımda başladım. Birçok hususu kendi içimizde tartışarak olgunlaştırdık. Söylediğim şeyleri daima içselleştirerek söylemişimdir. Alışılmış ki yanıldığım yerler olur, noksanım eksiğim çıkar ancak söylediklerimi inanarak söylüyorum. Cumhurbaşkanı iken de parlamenter sistemin Türkiye için daha hakikat olduğunu söyledim. Hatta Cumhurbaşkanı olarak yetkilerimin azaltılmasının bile demokratik nizama daha uygun olacağını sık sık söz ettim. Zira o Anayasa’da Cumhurbaşkanına tanınan yetkiler bir darbe anayasasında darbenin başının cumhurbaşkanı olduğu düşünülerek verilmişti. O yetkileri parlamenter sisteme inanan benden evvelki Cumhurbaşkanları da kullanmamaya çok itina göstermişlerdir. O vakit yeni anayasa taslağı ortaya çıkınca açıkça söyledim. Şimdiye kadar Türk tipi bir parlamenter sistemle yönetildik. Vesayet sistemleri vardı, gölge kabineler vardı. Bunlar Türkiye’nin başına neler açtı. Bundan sonra da Türk tipi bir başkanlık sistemi olmasın dedim. Benim tercihim tam demokratik parlamenter sistemden yanadır. Bunu o vakit da konuştum halimi da ona nazaran koydum.”
“Ülkeyi normalleştirmenin yolu; tutuksuz yargılama”
Elif Çakır: Türkiye’de çok sayıda gazeteci, siyasetçi hiçbir devirde olmadığı kadar mahpusta. Osman Kavala, Ahmet Altan, Mümtazer Türköne, Selahattin Demirtaş cezaevinde. Ne düşünüyorsunuz?
“Yönetimin Türkiye’deki iklimi olumluya çevirme sıkıntısının en kısa yolu işte bu siyasetçilerin, müelliflerin, gazetecilerin ve sivil toplumcuların tutuksuz yargılanmasıdır. Zati AYM’nin de AİHM’in de kararı bu tarafta. Yüksek mahkeme kararları uygulanırsa bu adım içeride ve dışarıda çok takdir edilir ve olumlu hava, iktisat dahil, birçok şeye yansır.”
“Gezi olayları ile gurur duyuyorum dedim”
Elif Çakır: Garantici olduğunuz, riske girmediğiniz tenkitlerine yanıt verdiniz. Lakin sizin hakkınızda şöyle bir tenkit de var. Sizin bugünkü duruma gelirken sessiz kaldığınız düşünülüyor, bu yüzden hem laik kesimde hem de muhafazakâr kesimde size kızgın olanlar var.
“Nerede sessiz kaldım. Mesela en büyük olaylar Seyahat olaylarıydı değil mi? Bana o vakit birinci sorulan soruya verdiğim yanıt şuydu: “Bununla büyük bir gurur duyuyorum” dedim. Şaşırdı herkes. Zira “Türkiye’nin sorunlarının mahiyetini değiştirmişiz. Evvelden beşerler insan hakları için sokağa çıkardı. Faili meçhuller dursun diye çıkardı. Yolsuzluk dursun diye sokağa çıkardı. Artık beşerler ağacı kestirmem diye sokağa çıkmış, etraf hassaslığı için sokağa çıkmış. Türkiye’nin sorunlarını İngiltere’nin, ABD’nin sorunları haline çevirmişiz” dedim. Daha sonra bu toplumsal olay uygun yönetilemeyince terör örgütlerine büyük bir fırsat çıktı ve bildiğimiz vahim olaylar, vandallıklar cereyan eti. Açık söyleyeyim; benim birçok tutumum anlaşılmamış olabilir. Kendi topluluğumuz da anlamamış olabilir. Ondan sonra daha ileri evrelerde “demokrasi yalnızca seçim değildir” dedim. Bana o vakit bizim topluluktan kimileri ulusal irade dersi vermeye kalktı. Ulusal yönetimin ne olduğunu anlattım. Demokrasi yalnızca seçim değildir, seçimin ötesi vardır dedim. Halbuki ben artık bunları söylerken bu kadar tatsız politik ortamın içinde bunları tekrar konuşmak istemiyorum. O vakitler tutuklu yargılamalarla ilgili yaptığım açıklamalara da bakın. Ferdî müracaat hakkı nasıl çıktı zannediyorsunuz, Haşim Bey’e gidin sorun.”
