Türkiye’de yılda 360 bin ton tüketilen dönerde üreticiler, bölümde yüzde 85’e ulaşan ‘merdiven altı’yla uğraş başlattı. Memleketler arası Döner Federasyonu Lideri Mehmet Mercan; satış ile üretimin birbirinden ayrılacağını, ‘donmuş’ üretim yapan yerlerden almanın zarurî olacağını, bu işe sertifikasyon ve barkod getireceklerini kaydetti.
Mercan ayrıyeten, “Son tüketim tarihi geçen eserleri merdiven altı işletmelere daha ucuz fiyattan veriyorlar. Çok bakteri üremişse çamaşır suyuyla bunları yıkayıp döner yapıyorlar” dedi.
Türkiye gazetesinden Lider Çelik'e konuşan, UDOFED Genel Lideri Mehmet Mercan, son vakitlerde ülke geneline virüs üzere ucuz dönercilerin yayıldığını belirterek, bunların halk sıhhatini tehdit ettiğini söyledi. “Bir besinin izlenebilirliği yoksa bunun sıhhatinden kelam edemeyiz” diyen Mercan, sayıları bini bulan bu firmaların; kasaplardan, et toptancılarından aldığı etlerle şubelerinde kepenkleri kapalı, lavabosu, suyu olmayan bakterili ortamlarda döner hazırlayıp vatandaşa sattığını kaydetti.
Sabun olacak yağ dönerde
Mehmet Mercan “Ucuz dönerciler, hayvanın sabun endüstrisine giden yağlarını yüzde 40 oranına kadar Türk dönerine koyarak haksız rekabetle bölümü mahvediyorlar. Toplumu zehirliyorlar bugün ucuz dönercilerin şubelerinin önünde et döner yemek için kuyruğa giren vatandaşlarımız bilsinler ki yarın tedavi olmak için hastane kuyruklarına girecekler. Zira bunlar besin terörü yapıyorlar” dedi. Toplum sıhhatini korumak hedefiyle federasyonlaştıklarını belirten Mercan “Gıda terörü dağdaki terörden daha tehlikelidir. Besin terörü toplumu orta vadede yok etmektir. Dönerde besin terörü bitecek Allah’ın müsaadesiyle. Bakanlıkla çok ağır çalışmalarımız var. Bir taraftan altyapı, mevzuat çalışmalarımız var. Bir taraftan da kesimi, tüketiciyi bilinçlendirmek konusunda çalışıyoruz” diye konuştu.
Bizde ceza 23 bin TL, Almanya'da 750 bin euro
UDOFED Genel Lider Yardımcısı İrfan Söyler, döner konusunda Avrupa’da standart olduğunu belirterek, şunları anlattı: Avrupa’da bütün dönerciler, kendi eserlerini yapan 3-5 gurme restoran hariç, hepsi fabrikadan donmuş döner alır. O dönerlerin üzerinde etiket vardır, takip edilir. Etikette dönerin içindeki gereçler muharrir. Dalda 20 yıldır hizmet eden biri olarak ben Almanya’da döneri güvenerek yerim, Türkiye’de güvenerek yiyemiyorum. Almanya’da çok büyük cezası vardır. Hazır döner almazsa 250 bin avrodan 750 bin avroya kadar döner dükkânına ceza kesilir. Bizde ise hile tespit edilirse en fazla 23 bin lira ceza veriliyor. Almanya ‘benim halkımı zehirleyemezsin’ diyor. Bir DEAŞ terör militanına nasıl davranıyorsa insan sıhhatiyle oynayana da tıpkı muameleyi yapıyor. 750 bin avro ceza demek bir restoranı kapatmak demek. Adamın malını, mülkünü otomobilini, banka hesabını çabucak bloke ediyor. Bu türlü bir ihbar oldu ve dava açıldı mı, birinci yaptıkları mahkemeden evvel tüm mal varlığına önlem koymak.
Kaliteli döner kaça yenir?
Mehmet Mercan, kaliteli dönerin kaç TL’ye yenilebileceğini şöyle anlattı: Büfelerde 100 gram et dürüm döner 15 TL’den yenebilir. Fakat 100 gram et döneri 20-25 liraya satan restoranlarımız var. Bunlar lüks hizmet veren yerlerdir. Örneğin tavukta Reis Döner 100 gram tavuk döneri 8 liraya satarken karşımızdaki merdiven altı üretimler 3-4 liraya satıyor. Hiçbir girdi maliyetleri yok. Soğuk zincir bugün ucuz bir maliyet değildir. Olmazsa olmazdır.
“Tarihi geçen eserleri merdiven altı işletmelere daha ucuz fiyattan veriyorlar”
Tavuğun kesimhaneden bayilere geldikten sonraki ömrünün 4-5 gün olduğunu tabir eden Mercan “Son tüketim tarihi geçen eserleri merdiven altı işletmelere daha ucuz fiyattan veriyorlar. Ben 12 liraya alıyorsam onlar 6-7 liraya alıyor. Çok bakteri üremişse çamaşır suyuyla bunları yıkayıp döner yapıyorlar” dedi.
Döner 6 saatte bir değişecek
Tarım Bakanlığının verdiği işletme evrakıyla gurme üretim yapan restoranların, mutfaklarında son tüketiciye eser üretebileceğini kaydeden Mercan “Onların eserlerini hazır döner üretim tesislerinde yapmalarını mecbur kılmıyoruz. Şöyle bir kural da getiriyoruz. Dönerin sabah takılıp gecenin 12’sine kadar uzun saatler ateşin karşısında kalmasının önüne geçiyoruz. 12 saat ocağın karşısında son tüketiciye hizmet veren firmalar yalnızca altı saatlik eser yapabilecek. Bakteri üremesinin önüne geçilmesi için altı saatlik eser hazırlanacak. Altı saat sonra yeni eser takılacak” sözlerini kullandı.
Çiğ etten numune
Dönerde numunelerin piştikten sonra alındığını kaydeden Mehmet Mercan, şöyle konuştu: Çalışmalarımızla dönerin tarifini bozmadan artık kırmızı etin de tavuk etinin de çiğinden numune alınacak. Şimdiye kadar dönerin tarifi gereği kontrolörlerimiz çiğinden numune alamıyordu. Çiğinden alamadığından ötürü da çiğ etin tağşiş ve hilesini, yağ oranını ve sıhhatini denetim edemiyordu maalesef. Pişmiş ette domuz eti ve tek tırnaklı olup olmadığına bakılıyor. Bakteriler lakin çiğden görülebilir. Ateşi görünce bakteri ölüyor lakin bakteri çoğaldığı için toksik atık üretiyor. O zehirli atık pişmişte kalıyor. İnsanları zehirleyen esasen bakterinin kendisi değil o toksik atık. Laboratuvarda çıkmıyor, insanlarda çıkıyor.
