İranlı kumandan Kasım Süleymani suikastı sonrası memleketler arası toplumdan peş peşe açıklamalar geliyor. Dünya, artan tansiyondan kaygılı. NATO, süreci yakından takip ettiklerini belirtirken, BM ve AB tansiyonu yükseltecek adımlardan uzak durulması daveti yaptı. Rusya ise ABD'nin suikast ile memleketler arası güvenliği tehlikeye düşürdüğünü kaydetti.
İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kudüs Gücü Kumandanı General Kasım Süleymani'nin ABD hava akınıyla Bağdat'ta öldürülmesinin akabinde Ortadoğu'da gerginlik çizgi safhaya ulaştı.
Suikastin akabinde Tahran'dan intikam sesleri yükseliyor
NATO, General Kasım Süleymani'nin ABD hava hücumunda öldürülmesiyle ilgili bölgedeki gelişmeleri yakından takip ettiğini belirtti.
NATO Sözcüsü Vekili Dylan White, ABD yetkilileriyle yakın irtibatın sürdüğünü aktardı. White, NATO'nun Irak eğitim misyonu kapsamında ülkede bulunan çalışanın güvenliğinin de büyük değere sahip olduğunu kaydetti.
White, “Güvenlik ortamını denetlemeye devam edeceğiz ve gerekli tüm önlemleri alacağız.” açıklamasında bulundu.
Rusya: “Uluslararası güvenlik için olumsuz sonuçlara yol açtı”
Rusya Savunma Bakanlığı, Süleymani’nin ABD tarafından öldürülmesinin memleketler arası güvenlik sistemi için olumsuz sonuçlara yol açtığını bildirdi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, ABD’nin liderliğindeki koalisyon kurulmadan evvel Suriye ve Irak’ta terör örgütü IŞİD ve El Kaide’ye karşı Süleymani’nin önderliğinde gayret edildiği belirtildi.
Suriye’de IŞİD ile gayrette Süleymani’nin ferdî faydasının yadsınamayacağı kaydedilen açıklamada, “General Süleymani’nin öldürülmesiyle ilgili ABD’nin dar görüşlü adımları Orta Doğu’daki askeri-siyasi durumun ansızın gerilmesine ve memleketler arası güvenlik sistemi için önemli olumsuz sonuçlara yol açıyor.” sözü kullanıldı.
BM: “Dünya bir savaşı daha kaldıramaz”
Birleşmiş Milletler (BM), Süleymani'nin öldürülmesiyle ilgili isim vermeden bir açıklama yayımladı.
Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan yazılı açıklamada, Genel Sekreter Antonia Guterres'in daima olarak Körfez bölgesinde gerginliğin azaltılmasını savunduğu belirtildi.
Açıklamada, Guterres'in körfezdeki son gerginlikten önemli biçimde endişelendiği vurgulanarak, “Bu, önderlerin azami derecede kendilerini frenlemeleri gereken bir vakittir. Dünya, Körfez'de bir savaşı daha kaldıramaz.” sözlerine yer verildi.
AB: “Kışkırtma ve misillemeler sonlandırılmalı”
Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel, “Irak'ta son haftalarda gördüğümüz şiddet, kışkırtmalar ve misillemeler döngüsüne son verilmesi gerekiyor.” açıklamasında bulundu.
Michel, bahse ait yaptığı yazılı açıklamada, gerginliğin tırmandırılmasının “her koşulda” engellenmesi gerektiğini tabir etti. Irak'ın “hassas bir ülke” olmaya devam ettiğinin altını çizen Michel, “Çok fazla silah ve milis güçleri Iraklı vatandaşların olağan hayata dönüşünü yavaşlatıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İsrail: “ABD'nin yanındayız”
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Süleymani'nin öldürülmesi nedeniyle yarıda kestiği Yunanistan ziyaretinin dönüş yolunda Atina'daki havalimanında beraberindeki İsrailli gazetecilere değerlendirmelerde bulundu.
Netanyahu, Süleymani'nin öldürüldüğü atakta “hızlı, kararlı ve güçlü halde hareket ettiği” için tüm takdiri ABD Lideri Donald Trump'ın hak ettiğini söyleyerek, “Kasım Süleymani, Amerikan vatandaşlarının ve çok sayıda pak insanın vefatından sorumludur. Süleymani, buna benzeri daha fazla hücum planlıyordu.” dedi.
İsrail'in, “barış, güvenlik ve kendini savunma” ismine verdiği uğraşta ABD'nin yanında olduğunu lisana getiren Netanyahu, “Tıpkı İsrail üzere ABD'nin de kendini savunma hakkı var.” diye konuştu.
Netanyahu, Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin akabinde Yunanistan'a yaptığı resmi ziyareti yarıda keserek ülkesine dönme kararı almıştı.
Almanya: “Tansiyon düşürülmeli”
Almanya Hükümet Sözcü Yardımcısı Ulrike Demmer, bugün Berlin’deki Basın Merkezi’nde düzenlenen toplantıda, suikast sonrası Irak'ta artan tansiyonun düşürülmesi gerektiğini söyledi.
Demmer, ABD’nin hareketinin, İran’ın sorumlu olduğu bir dizi askeri provokasyona bir reaksiyon olduğunu vurguladı. Almanya’nın geçmişte Irak'taki koalisyon askerlerine ve son olarak ABD’nin Bağdat Büyükelçiliğine yönelik hücumları kınadığını anımsatan Demmer, “İran’ın bölgesel faaliyetlerinden biz de büyük telaş duyuyoruz.” dedi.
Bölgesel problemlerin yalnızca diplomatik yollarla çözülebileceğini kaydeden Demmer, bu mevzuda Almanya’nın müttefik ülkelerle temasta olduğunu
Fransa: “Korktuğumuz gerçekleşti”
Fransa'nın Avrupa Bakanı Amelie de Montchalin, Süleymani suikastını “Daha tehlikeli bir dünyaya uyandık” kelamlarıyla kıymetlendirdi.
“Korktuğumuz gerçekleşti. ABD ile İran ortasında tansiyon artıyor. Öncelik bölgenin istikrara kavuşması” diyen Fransız Bakan, tansiyonun yatıştırılmasın daveti yaptı. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ve öbür üst seviye yetkililerin bölgedeki aktörlerle görüş alışverişinde bulunacağını belirtti.
İngiltere: “Çatışma, çıkarlarımızın hiçbirine uygun değil”
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise yazılı açıklamasında “Kasım Süleymani'nin komutasındaki İran'ın Kudüs gücünün teşkil ettiği saldırgan tehdidin her vakit farkındaydık. Vefatının akabinde, tüm partilerden tansiyonu düşürmelerini talep ediyoruz. Daha fazla çatışma, çıkarlarımızın hiçbirine uygun değil” değerlendirmesinde bulundu.”
Lübnan: “Saldırıyı kınıyoruz”
Lübnan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada ABD saldırısını kınadı. Bağdat'ta yaşanan gelişmelerin tasayla izlendiği vurgulanan açıklamada, kelam konusu atağın Irak'ın egemenliğini ihlal etmenin yanı sıra bölgedeki gerginliği arttıracak İran'a karşı tehlikeli bir tırmanış biçiminde nitelendirildi.
Bölgesel ve milletlerarası bağlarda kuvvet ile şiddete başvurmak yerine sükunet içerisinde diyaloğa yönelmenin kıymetine dikkat çekilen açıklamada, mali ve ekonomik krizle boğuşan Lübnan'ın inanç ile istikrara en çok muhtaç olduğu bu devirde bahsi geçen olayın yansımalarından uzak tutulması gerektiğine vurgu yapıldı. Cumhırbaşkanı Avn da saldırıyı kınadı.
Irak: “Egemenliğimiz ihlal edildi”
Irak Meclis Lideri Muhammed el-Halbusi, ülkenin bölgesel ve memleketler arası çatışmalardan uzak tutulması davetinde bulundu.
Halbusi, yaptığı yazılı açıklamada, ABD saldırısını “Irak'ın egemenliğinin ihlali” olarak nitelendirdi. Halbusi, hükümeti bu tıp hücumları durdurmak için gerekli siyasi, yasal ve güvenlik tedbirlerini almaya çağırdı. ABD saldırısını kınayan Halbusi, bu olayın Irak ve bölge barışını tehdit eden yansımaları konusunda da uyardı. Halbusi herkesin kendisine hakim olması, aklıselimin üstün gelmesi ve safların birleştirilerek zorluklara karşı konulması gerektiğini söz etti.
