6 Şubat Pazartesi günü, ülkemizde meydana gelen ve 10 vilayetimizi etkileyen büyük sarsıntı felaketinden sonra, sarsıntı bölgesinde yer alan yerleşim yerlerindeki vatandaşlar da kaygılanmaya başladı. Bu hususla ilgili en çok merak edilen sorulardan biri de sarsıntının evvelden anlaşılıp anlaşılmadığı. Biz de sizler için bu mevzuyu araştırdık, gelin ayrıntılara birlikte bakalım ?
Bilimsel araştırmalara nazaran zelzelesi evvelce kestirim etmek mümkün değil.
Bu mevzuyla ilgili araştırma yapan hem yerli hem de yabancı bilim insanlarının görüşlerine nazaran sarsıntısı evvelden kestirim etmek bilimsel olarak mümkün değil.
Depremlerin evvelce anlaşılabilmesi için kâfi müşahede yoktur.
Depremle ilgili araştırma yapmak için gerekli olan yeraltı su düzeyi değişimi, radon gazı, manyetik, elektrik, tilt, krip, deformasyon, p dalgası suratı değişimi, kimyasal değişimler, iklim değişiklikleri, canlılardaki olağandışı davranışlar üzere datalar şimdi tam değildir. Buna nazaran tek bir sarsıntı habercisi kullanılarak sarsıntı varsayımı yapmak çok güçtür.
Hangi bölgelerde zelzele beklendiği tespit edilebilir.
Depremin evvelden anlaşılması mümkün olmasa da, bilim insanlarının yaptığı araştırmalara nazaran, hangi zelzele bölgesinde hangi aralıklarda ve iddiası kaç şiddetinde sarsıntı olabileceği belirlenebiliyor.
Belirli bir büyüklükteki zelzelenin ne vakit olacağını anlamak mümkün değildir.
Meydana gelen büyük sarsıntılardan sonra, araştırmacılar tarafından, oluşabilecek bir sonraki sarsıntıyla ilgili soruları yanıtlamak daha kolay olacaktır.
Bilim insanları sarsıntının evvelden anlaşılabilmesi için çalışmalar yapmaya devam ediyor.
Meydana gelen yıkıcı sarsıntıların akabinde dünyada zelzelelerin evvelce kestirilmesi ile ilgili adımların ne olacağının tekrar düşünülmesi konusunda bilim dünyasında hararetli tartışmalar başlamıştır.
Depremin vakti iddia edilemese de erken ihtar sistemleri hayat kurtarıyor.
Küçük ölçekli binalarda zelzele anında doğalgaz temaslarını devre dışı bırakmak için geliştirilen bu zelzele sensörleri sayesinde, zelzele sonrasında meydana gelebilecek bir öbür facia da önlenmiş oluyor. Bu sensörler kullanılan teknolojiye nazaran sarsıntı anını 3 saniye öncesinden kestirim ederek gerekli kontakların anında devre dışı kalmasını sağlıyor.
Erken ikaz sistemleri ile gerekli stratejik yerlerin bilgi alması sağlanabiliyor.
Erken ihtar için kullanılan sismometre ve ivmeölçerlerin tespit ettiği bilgiler sayesinde sarsıntı dalgalarının gelişi anlaşılabilir ve gaz vanaları, elektrik şalterleri üzere sarsıntı anında ikincil risk yaratabilecek sistemleri kapatmak için bir talih olabilir.
Tüm bu sistemlere karşın sarsıntıların şiddeti ve vakti evvelden anlaşılamasa da kendimizi inançta hissedebilmek kıymetli.
Şu an için bilim, sarsıntıların evvelden bilinmesini sağlayamıyor olabilir ancak biz kendimiz korumak için üzerimize düşeni yapmalıyız. Oturduğumuz apartmanları güçlendirmeli, sarsıntı sigortamızı yaptırmalı ve afet anları için acil durum planları yapmalıyız.
