Antalya ve Malatya'da plazma tedavisi uygulanan 2 hastanın testlerinin negatife döndüğü açıklandı. “Umut vadeden bir tedavi” yorumunda bulunan uzmanlar, uygunlaşan hastalardan plazma bağışı yapmalarını istiyor. Plazma tedavisinin ağır bakımlardaki yığılmayı önleyebileceği, mevt oranlarını da düşürebileceği belirtiliyor.
Peki plazma tedavisi nedir? Hastalığın tedavisinde bir umut olabilir mi?
Plazma tedavisine ait bugün birinci uygun haber Antayla'dan geldi.
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hematoloji Onkoloji Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alphan Küpesiz, plazma tedavisi uyguladıkları 78 yaşındaki kronik rahatsızlıkları da bulunan hastanın Türkiye'de hastalığı negatife dönen birinci hasta olduğunu söyledi.
Tedavi sonucu Kovid-19'u yenen 27 yaşındaki Çağlar Çolak'tan alınan plazma, 10 Nisan'da ağır bakımdaki hastaya aktarılmıştı.
Prof. Küpesiz, sonuç için “Umut vadeden bir tedavi” değerlendirmesini yaptı.
Malatya'dan da benzeri bir haber geldi
İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay da tıpkı tedaviyi uyguladıkları bir hastanın test sonucunun negatife döndüğünü duyurdu.
Plazmanın yaklaşık 10 gün önce yoğun bakımdaki 56 yaşındaki entübe hastanın tedavisinde kullandıklarını belirten Kızılay, şunları söyledi:
Plazma tedavisi nasıl yapılıyor?
Plazma tedavisi ya da immün plazma yöntemi destekleyici bir tedavi olarak uzun yıllardır tıpta çeşitli hastalıklar için kullanılıyor.
Hastalığı geçirip atlatmış ve bedeni hastalığa karşı bağışıklık kazanmış olan şahıslardan alınan antikorlar, hasta olan şahsa naklediliyor.
Böylikle kişinin kendi bağışıklığını geliştiremediği ya da eksik kaldığı durumlarda düzgünleşme sağlanabiliyor.
SARS ve Ebola salgınlarında da kullanıldı
1900'lerin başından bu yana tıp topluluğunda bilinen ve uygulanan plazma tedavisi, geçmişte dünyayı tesiri altına alan SARS, MERS, Ebola gibi salgınlarda da Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından uygulanması önerilen ve uygulanan bir formül.
Hangi ülkeler uyguluyor?
Türkiye dışında bu tedavi yolunu yeni tip koronavirüs tanısı konmuş hastalara uygulayan Çin, ABD ve İsrail gibi ülkeler de bulunuyor.
“Yoğun bakımlardaki doluluğu azaltabilir”
Geçtiğimiz günlerde DW Türkçe'ye konuşan İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Burhan Turgut, plazma tedavisi için “En değerli katkısı ağır bakıma giren hasta sayısını ve mevt oranını azaltması olacaktır.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Türk Hematoloji Derneği’nden Prof. Dr. Neslihan Andıç da kritik durumdaki hastalar için yapay teneffüs aygıtı gereksinimini azaltacağı yorumunda bulunmuştu.
İyileşen hastalara davet: Bağış yapın
Prof. Küpesiz ve Prof. Kızılay hastalığı yenenlere donör olmaları için davette bulundu.
Küpesiz, “Bağışçılar, hastalığı yendikleri için çok şanslılar ancak bu talihi diğerlerine da vermeleri çok güzel olacak. Plazmalarıyla hayat kurtarabilirler.” derken Kızılay da “İyileşen hastaları plazma vericisi olmaya davet ediyorum.” dedi.
Bağış süreci için “Kan vermekten daha kolay bir işlem” diyen Prof. Küpesiz, “50 yahut 60 dakikada tamamlanıyor. dedi.
Peki bağış süreci nasıl işleyecek?
Plazma bağışı için “Kovid-19 tanısı alındıktan sonra uygulanan tedavi ile uygunlaşan ve taburcu olan 18-65 yaş aralığında olup kan verme özelliklerini taşıyan, kan vermeye mahzur teşkil eden hepatit, HIV, spilis üzere hastalıkları bulunmayan” kişi kaideleri aranırken süreç şu biçimde işleyecek:
1- Kişinin koronavirüsle enfekte olduğu yapılan testlerle belirlenecek.
2- Hastaya tedavi süreçleri uygulanacak.
3- Tedavi süreçleri sonrası uygunlaşan kişi kan bağışından evvel 14 gün bekleme sürecine girecek.
4- Plazma bağışından evvel tekrar test yapılacak.
5- Negatif sonucu gösteren raporla bağışçı Kızılay'ın aferez bağış noktalarına gidecek.
6- Bağışçının kan vermesinde sakınca olup olmadığı tespiti yapılacak ve beyanı ile onam formu alınacak.
7- Kan bağışçısının kanında bulunan ve hastanın muhtaçlığı olan plazma, aferez aygıtında ayrıştırılacak ve öbür bileşenler kan bağışçısına geri verilecek.
8- Alınan plazma için standart testler uygulanacak.
9- Testleri tamamlanan plazma, tedavi bekleyen uygun hastalar için ilgili hastanelere ulaştırılacak.
